عوامل مؤثر بر موفقیت پروژههای انتقال فناوری در صنایع حمل و نقل ریلی ایران

Transcript

1 عوامل مؤثر بر موفقیت پروژههای انتقال فناوری در صنایع حمل و نقل ریلی ایران * حجتاله حاجی حسینی ** مهناز رحیمی *** محسن معصوم زاده * دانشیار سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران ** کارشناس ارشد دانشگاه آزاد اسالمی واحد علوم و تحقیقات *** استادیار سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران تاریخ دریافت: 19/2/5 تاریخ پذیرش: 19/6/91 چکیده هدف این پژوهش شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر فرایند موفق در پروژههای انتقال فناوری در تعدادی از شرکتهای صنعت حمل و نقل ریلی کشور است. همچنین این پژوهش به منظور شناخت موانع و تنگناها و ارائه راهکارهای مورد نیاز برای تقویت فعالیتهای نوآورانه در فرایند فوق انجام گرفته است. روش تحقیق از نوع کاربردی و پیمایشی بوده و از روش تحلیل توصیفی و استنباطی استفاده شده است. همچنین برای رتبه بندی دادهها آزمون فریدمن به کار گرفته شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیهها در جامعه آماری نشان داد که عوامل تأثیرگذار بر فرایند مؤثر انتقال فناوری از قبیل "وجود ظرفیت مناسب جذب فناوری" و "زیرساخت سخت افزاری و نرم افزاری فناوری" و "تقسیم کار و مسئولیتها در تیم دریافت کننده فناوری" در شرایط به نسبت مناسبی قرار دارد و تأثیر قابل توجهی در امر انتقال موفق فناوری داشته است لیکن عامل "آموزش نیروی انسانی و ایجاد مهارت الزم در امر انتقال" در شرایط نامناسبی قرار دارد و نیاز به اصالح و بهبود این موضوع در صنعت مورد مطالعه اجتناب ناپذیر است. کلید واژهها: انتقال فناوری صنعت حمل و نقل ریلی ایران ظرفیت جذب فناوری و آموزش. مقدمه در دنیای علم گرا و رو به رشد معاصر و سراسر تغییر استفاده از نوآوریها فناورانه و جدید یکی از نیازهای اصلی هر کشور است. کشورهای در حال توسعه برای ارزش آفرینی نیاز به توسعه فناوری دارند. در این رابطه یکی از روشهای دسترسی به تکنولوژی شیوه انتقال تکنولوژی از کشورهای پیشرفته میباشد اما در فرایند انتقال تکنولوژی آنچه که کمتر اتفاق میافتد انتقال واقعی تکنولوژی است در مواردی که انتقال تکنولوژی به درستی انجام نپذیرفته است آن چه که به عنوان تکنولوژی وارد کشورهای در حال توسعه میشود مجموعهای از ماشین آالت نقشهها و کاتالوگ و دستورالعملها است. بنابراین شناسایی فرایند مناسب انتقال تکنولوژی و عوامل مؤثر بر یاد گیری مؤلفههای آن الزمه یک انتقال موفق و در نتیجه میتواند موجب نوآوریهای فناورانه در محصول و فرایند گردد. بر همین اساس و جهت نیل به اهداف ترسیم شده در سند چشمانداز صنعت ریلی کشور توجه به توانمندیها و مشکالت موجود در صنعت حمل و نقل ریلی کشور و ضرورت کالن نگری و برنامه ریزی جامع برای توسعه متوازن زیربخشهای مختلف حمل و نقل ریلی و رفع مشکالت و موانع موجود اجتناب ناپذیر است. وجود عوامل مهمی از قبیل ایمنی مصرف انرژی و اثرات زیست محیطی اهمیت توجه به بخش حمل و نقل ریلی را بیش از پیش نمایان میکند. برای نایل آمدن بهاین اهداف و تحقق سند چشمانداز ریلی توجه به مؤلفههای مختلف این بخش ضروری است. از جمله بایستی به موضوع انتقال تکنولوژی در حوزههای مختلف ریلی پرداخت. در این رابطه اگر فرایند مناسب انتقال فناوری به درستی شناخته و هدایت نشود نمی توان به تحقق اهداف صنعت حمل و نقل ریلی توسعه فناوری و توسعه اقتصادی امیدوار بود. بنابراین اعمال مدیریت صحیح تکنولوژی در فعالیتهای انتقال تکنولوژی بایستی به شدت مورد توجه سیاستگذاران این بخش قرار گیرد. در حال حاضر برگزارکنندگان مناقصات پروژههای ریلی کشور شرکت یا سازمانهای بهره بردار میباشند نه سازمانهای صنعتی دریافت کننده تکنولوژی و در نهایت پروژههای انتقال تکنولوژی بدون حضور متخصصان و کارشناسان انتقال تکنولوژی به وقوع نویسنده عهده دار مکاتبات: حجت اله حاج حسینی hojat.hajihoseini@gmail.com

2 فصلنامه نوآوری و ارزش آفرینی سال اول شماره 9 پاییز و زمستان میپیوندد که نتیجه آن انعقاد قراردادهای ناقص و بدون توجه به برنامه ریزی انتقال تکنولوژی و بدون در نظر گرفتن اهداف بلند مدتی چون توسعه و تجاری سازی و ارزش آفرینی از این فرایندها است. لذا در این مقاله سؤاالت و فرضیاتی به شرح زیر ارایه شده تا بر اساس نتایج آنها راهکارهای مناسب ارایه شود. 9.پروژههای انتقال تکنولوژی در صنعت حمل و نقل ریلی ایران موفق بوده است. 2.وجود ظرفیت جذب مناسب تکنولوژی در صنعت حمل و نقل ریلی ایران موجب موفقیت فرایند انتقال تکنولوژی بوده است. 9.وجود زیرساخت سخت افزاری و نرم افزاری مناسب تکنولوژی در صنعت حمل و نقل ریلی ایران موجب موفقیت فرایند انتقال تکنولوژی بوده است. 4.عامل آموزش مناسب نیروی انسانی و ایجاد مهارت الزم موجب موفقیت فرایند انتقال تکنولوژی در صنعت حمل و نقل ریلی ایران بوده است. 5.عامل تقسیم کار و مسئولیتها در تیم دریافت کننده تکنولوژی شرایط مناسبی را برای موفقیت فرایند انتقال تکنولوژی در صنعت حمل و نقل ریلی ایران فراهم نموده است. مبانی نظری و پیشینه تحقیق عوامل متعددی بر موفقیت فرایند انتقال تکنولوژی مؤثرند و صاحبنظران در این زمینه مطالعات بسیاری انجام داده و انتقال تکنولوژی را از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار داده اند. از طرفی تجربههای کشورهای خارجی میتواند راه گشای مناسبی برای رفع موانع انتقال تکنولوژی در صنعت حمل و نقل ریلی ایران باشد. با مطالعه سوابق انتقال تکنولوژی در این کشورها میتوان درسهای ارزشمندی از این پروژهها گرفت و عواملی که موجب موفقیت آنها بوده را در پیش گرفت و از بروز موانع پیشگیری نمود. زمانی یک پروژه انتقال تکنولوژی موفق خواهد بود که دریافت کننده تکنولوژی ازشروع تا انتهای پروژه حضور داشته باشد و انتقال دهنده هم در تمامی این مراحل همراه دریافت کننده حضور داشته باشد و اطالعات الزم را در اختیار وی گذارد تا تکنولوژی منتقل شده بومی سازی شود و دریافت کننده از جذب موفق تکنولوژی اطمینان حاصل نماید. انتقال دهنده میتواند دریافت کننده تکنولوژی را در برنامه ریزی برای انتقال تکنولوژی یاری نماید و منابع الزم را پیش بینی و در اختیار دریافت کننده قرار دهد. تمام فعالیت هایی که برای موفقیت پروژههای انتقال تکنولوژی الزم است نبایستی از نظر دریافت کننده دور بماند. عواملی که در این مقاله مورد بررسی قرار خواهند گرفت عبارتند از: بررسی تأثیر ظرفیت جذب در انتقال تکنولوژی وجود زیرساخت ها وجود نیروهای آموزش دیده و ساختار سازمانی و تقسیم کار و مسئولیتها در سازمان دریافت کننده تکنولوژی. برای پی بردن به اهمیت عوامل ذکر شده مروری بر مبانی نظری این حوزه صورت میگیرد. ظرفیت جذب تکنولوژی در دهههای اخیر تحوالت تکنولوژیک در جهان که از الگوی "رشد نمایی" پیروی میکند به اندازه ای سریع بود که فاصلة عمیقی بین کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه پدید آمد. برای این که بتوان شکاف تکنولوژیک را کاهش داد چیزی بیشتر از واردات فناوری یادگیری نحوه تولید و بازدهی بیشتر را میطلبد. آنچه میتواند حائز اهمیت باشد توان و ظرفیت جذب تکنولوژی است زیرا شکاف بسیار زیاد بین فناوری وارداتی و سطح فناوری موجود در جامعه امکان "درونی کردن" آن را با مشکالتی مواجه میکند. تحقیقات اخیر در مورد "کشورهای تازه صنعتی شده" اهمیت تغییرات تکنولوژیک و همچنین توانمندیهای تکنولوژیک محلی را در موفقیت صنعتی اینگونه کشورها مؤثر میداند. با توجه به تحوالت سریع جهانی الزم است کشورهای در حال توسعه با جدیت نسبت به افزایش توانمندیهای تکنولوژیک خود اقدام کنند تا موجب کارآمدتر شدن استفاده از فناوری وارداتی گردند زیرا فناوری وارداتی به ندرت با شرایط کشورهای جهان سوم منطبق است و کارآمدی آن به طور عمده میتواند از طریق فرایند تطابق و پیوند فناوری وارداتی با شرایط و اوضاع احوال اقتصادی اجتماعی افزایش یابد. همچنین ظرفیت جذب محلی میتواند موجب توسعه تکنیکها و تولیدات مناسب شود زیرا فناوری وارداتی از کشورهای پیشرفته متناسب با نیاز کشورهای در حال توسعه نیست. بیشتر آنها سرمایهبر بوده در مقیاس بزرگ عمل میکنند و تولید محصوالت پیچیده را به عهده دارند. در ضمن توسعه ظرفیت جذب تکنولوژی محلی موجب کاهش وابستگی به کشورهای پیشرفته میگردد و نهایت این که توسعه توانمندیهای تکنولوژیک محلی میتواند هدایت به سمت مزیتهای رقابتی را به دنبال داشته باشد. در این رابطه بایستی ظرفیت جذب به عنوان یک عامل مؤثر بر موفقیت انتقال تکنولوژی مورد توجه بیشتری قرار گیرد. عوامل متعددی بر افزایش ظرفیت جذب تکنولوژی تأثیر گذارند که میتوان به مواردی از قبیل منابع انسانی سرمایه فیزیکی انطباق فناوریهای وارداتی با اهداف ارزشها و

3 59 عوامل مؤثر بر موفقیت پروژه های انتقال فناوری در صنایع حمل و نقل ریلی ایران امکانات و نیازهای کشور اشاره نمود. هر یک از این عوامل به وجود زیرساختهای مناسب با تکنولوژی دریافتی اشاره مینماید )مهدی زاده و حیدری قره باغ 9911(. در تحقیق دیگری نیز از عواملی مانند اصالحات در زیرساختارهای تحقیقاتی سازمانی ارتباطات و استفاده از سازمانهای تحقیقاتی و غیره در جذب موفق تکنولوژی نام برده شده است زیرا اصالح زیرساختهای تحقیقاتی سازمان موجب افزایش توانمندیهای تکنولوژیک میگردد و دریافت کننده را در توسعه تکنولوژی و تولید محصوالت جدید یاری میرساند )خمسه و آزادی 9911(. در مطالعهایی که توسط باقرزاده و مفتاحی در سال 9911 صورت گرفته است تربیت نیروهای مدیریتی آگاه و توانمند ایجاد مراکز و سازمانهای مرتبط با جذب تکنولوژی ایجاد شبکههای اطالع رسانی قوی و مناسب ارتباط بین بخشهای تولید و تحقیقاتی وجود افراد و مؤسسات تحقیقاتی نوآور ارتباط با کارخانههای سازنده و گرفتن اطالعات الزم از آنها به عنوان عوامل تأثیرگذار بر جذب تکنولوژی محسوب میشوند. در تحقیق دیگری که به ظرفیت جذب تکنولوژی پرداخته شده از عوامل متعدد دیگری برای افزایش ظرفیت جذب نام برده شده است. در این مطالعه عواملی همچون توانایی کارکنان و انگیزش آنها و همچنین آموزش کارکنان در افزایش ظرفیت جذب تأثیر بسزایی دارد. فرایند انتقال تکنولوژی یک فرایند یادگیری است که نتایج و منافعی دارد بنابراین مدیران باید دانش قبلی شرکت و فرایندهای یادگیری و ظرفیت جذب سازمان را گسترش دهند تا منافع حاصل از انتقال تکنولوژی افزایش یابد. توانایی کارکنان به مهارتهای شغلی و سطح آموزشها بستگی دارد و در نتیجه توانایی و انگیزه باالی کارکنان منجر به انتقال دانش و مهارتها میشود. تحقیقات اخیر در مورد کشورهای "تازه صنعتی شده" نشان میدهد که نقش توانمندیهای فناورانه در موفقیت اینگونه کشورها مؤثر بوده و آنها را قادر ساخته تا وابستگی به کشورهای پیشرفته را کاهش داده و بر فناوری وارداتی به طور موفقیت آمیزی تسلط یابند. انباشت توانمندیهای فناورانه در کشورهای پیشرفته به طور وسیعی به وسیله یادگیری از طریق تحقیق انجام میگیرد. برعکس در کشورهای در حال توسعه یادگیری بیشتر از طریق فرایند کپی کردن )یادگیری از طریق انجام( ایجاد میگردد. برخی از کشورهای تازه صنعتی شده توانسته اند به سرعت جهت یادگیری از طریق انجام را به یادگیری از طریق تحقیق تغییر دهند که از جمله میتوان به کشور کره جنوبی تایوان و سنگاپور اشاره کرد )عمر و همکاران 2199(. با توجه به نظراتی که در زمینه ظرفیت جذب تکنولوژی ارائه شده است میتوان عوامل مشترکی را در ادبیات مرتبط یافت. عواملی مانند توان کارشناسان داخلی وجود مؤسسات تحقیقاتی توانایی کارکنان و مهارتهای فنی آنها ارتباط با کارخانجات سازنده و گرفتن اطالعات از آنها و نظایر آن در افزایش ظرفیت جذب تکنولوژی بسیار مؤثرند. بنابراین برخی عوامل مؤثر بر ظرفیت جذب از ادبیات موضوع استخراج و برخی دیگر از طریق مصاحبه با متخصصان و کارشناسان صنعت حمل و نقل ریلی شناسایی شد. عوامل برگرفته از ادبیات تحقیق شامل توانمندیهای داخلی استخدام پرسنل ماهر تحویل به موقع مدارک و مستندات فنی تحقیق و توسعه است و عوامل اکتشافی مانند شناسایی اجزا و مؤلفههای تکنولوژی تحریمها و محدودیتها و روابط سیاسی و همکاری انتقال دهنده در روش اجرای پروژه از طریق مصاحبههای اکتشافی به دست آمد. زیرساخت سخت افزاری و نرم افزاری ورود تکنولوژی مستلزم آماده سازی زیرساخت سخت افزاری و نرم افزاری تکنولوژی دریافتی است زیرا با وجود تجهیزات ماشین آالت کارخانه و تأسیسات مناسب است که میتوان زمینه را برای تولید محصول در مقیاس مورد نظر و با کیفیت خوب مهیا کرد. بنابراین یکی از وظایف مدیریت این است که به شناسایی منابع و مهارتهای الزم برای کار کردن با ماشین آالت و تجهیزات بپردازد و ارزیابیهای فنی اولیه را در این زمینه به عمل آورد. نکته قابل توجهاین که کشورهای پیشرفته از تجهیزات و ماشین آالت بسیار پیشرفته برای تولید استفاده مینمایند در حالیکه در کشورهای جهان سوم سطح تکنولوژی تجهیزات و ماشین آالت مورد استفاده بسیار پایین است. در واقع یکی از دالیل تنزل کیفیت محصوالت تولیدی توسط این کشورها کاربرد این گونه تجهیزات است. اما موضوع دیگری که بایستی به آن توجه نمود ایجاد تعادل و تطابق بین تمامی ابعاد تکنولوژیهای وارداتی است زیرا جذب مناسب تکنولوژی منوط به درک تمامی ابعاد تکنولوژی است. چنانچه زیرساخت سخت افزاری تکنولوژی در وضعیت مناسبی باشد اما ابعاد دیگر تکنولوژی )بعد نرم افزاری تکنولوژی بعد نیروی انسانی و مدیریت( به درستی درک یا دریافت نشود

4 فصلنامه نوآوری و ارزش آفرینی سال اول شماره 9 پاییز و زمستان موجب عدم بهره برداری کامل از ظرفیتهای سخت افزاری کشور گردیده و باعث افزایش هزینه ها کاهش سودآوری و معضالتی در صنایع کشور خواهد گشت )صولتی 9932(. برخی دیگر از صاحبنظران عوامل مؤثر بر انتقال تکنولوژی را به هفت معیار اصلی که هر کدام شامل مجموعهای از زیرمعیارهایی است تقسیم بندی نمودهاند. یکی از این عوامل به زیرساخت اشاره دارد که شامل زیرساخت سازمانی زیرساختهای تجهیزاتی زیرساختهای اطالعاتی )زیرساخت نرم افزاری تکنولوژی( است )ساملی 9115(. از سویی در پژوهشی که توسط آرشی بوگی و کوکو انجام گرفته اشاره بر این است که یکی از ابعاد اصلی توانمندی تکنولوژیک وجود زیرساختهای تکنولوژیک است. از منظر وی هر کشوری که تصمیم دارد به رشد و توسعه اقتصادی دست یابد بایستی توانمندیهای تکنولوژیک خویش را افزایش دهد. این توانمندی ها ارتباط تنگاتنگی با مهارتهای انسانی دارند. از دیگر سو ارزش زیرساختهای تکنولوژیکی وقتی نمایان میشود که توسط این افراد به کار گرفته شود )آرشی بوگی و کوکو 2119(. همانگونه که ادبیات و تحقیقات صورت گرفته نشان میدهد زیرساختهای سخت افزاری و نرم افزاری تکنولوژی از عوامل مهم در موفقیت هر پروژهای محسوب میشود. وجود زیرساختها به دریافت کننده تکنولوژی این امکان را میدهد که تکنولوژی دریافت شده را به خوبی جذب نماید. وجود ماشین آالت و تجهیزات طراحی کارخانه متناسب با تکنولوژی وجود تأسیسات متناسب با تکنولوژی مورد نیاز و نحوه جانمایی این ماشین آالت در جذب و در نهایت موفقیت انتقال تکنولوژی تأثیر فراوانی دارند. همچنین وجود اطالعات و دانش مورد نیاز در این خصوص و تأمین این تجهیزات و دانش مرتبط با آنها میتواند موفقیت فرایند انتقال تکنولوژی را دوچندان نماید. آموزش نیروی انسانی پس از این که سازمان تصمیم به پذیرش تکنولوژی جدید گرفت و قبل از اجرای آن تکنولوژی مدیریت باید مهارتهای الزم را برای مدیریت کارا و اثربخش تکنولوژی در سازمان ایجاد نماید. مدیریت همچنین باید طرحهای عملیاتی تهیه کند و نیروی کار خویش را برای آموزش آماده نماید تا برنامههای آموزشی در زمان پیش بینی شده انجام شود و کارکنان به مهارت الزم برای تولید محصول دست یابند. بنابر این مدیریت باید اطالعات معتبر و جامعی را در رابطه با تکنولوژی دارا باشد تا بتواند انواع آموزشهای نظری و عملی را برنامه ریزی نماید. آموزش نقش مهمی در پروژههای انتقال تکنولوژی ایفا مینماید. این سرفصل در انتقال تکنولوژی آنچنان مهم و حیاتی است که از آن به عنوان یکی از عوامل موفقیت پروژههای انتقال تکنولوژی نام برده شده است. برای اینکهاین آموزشها اثربخشی الزم را داشته باشند و مهارت کافی در نیروی کار ایجاد گردد و همچنین ذخیره کافی از نیروی انسانی آموزش دیده به وجود آید بایستی از افراد با تجربه و متخصص بهره جست و برنامههای آموزشی مداوم و مستمری را تدوین نمود و از آموزشهای حین کار پرسنل غافل نشد )باقرزاده و مفتاحی 9911(. از طرفی آموزشها نباید محدود به آموزشهای خارجی باشد بلکه بایستی با ایجاد یک واحد آموزش در داخل سازمان به رفع بسیاری از کمبودها و نواقص پرداخت. شایان ذکر است که آموزشهای داخلی موجب اشاعه تکنولوژی و کاربرد دانش فنی میگردد و سرمایه عظیمی از نیروی انسانی آموزش دیده و ماهر به وجود میآورد )کایکوزاس و همکاران 2119(. در واقع علت ضعف دستیابی به سود در سرمایه گذاریهای صنعتی در جوامع جهان سوم با وجود به کارگیری تکنولوژیهای پیشرفته ضعف کیفی در نیروی انسانی است. نیرویی که از هرم مدیریت آغاز شده و در خط تولید گسترده میشود ولی با وجود این ضعف کیفی هنوز در نمودار سازمانی اغلب واحدهای تولیدی اینگونه جوامع جای واحد آموزش خالی است در حالی که تولید با کیفیت به انسانهای کارآمد نیاز دارد. بدین جهت بخشی از سرمایه گذاری تولیدی در سرمایه گذاری آموزشی خالصه میشود. نیروی انسانی را به مفهوم واقعی باید آموزش داد. آموزش مداوم و هدفمند کارکنان از طریق بررسی نیازهای آموزشی واقعی و تدوین و اجرای برنامههای آموزشی کارآمد و سنجش مستمر ارزشیابی اثربخشی دورههای آموزشی برگزار شده بسیار حائز اهمیت است )عسگریان 9931(. در میان کشورهایی که تجربه موفقی در انتشار تکنولوژی دارند برخی عناصر مشترک وجود دارد. این عناصر میتوانند شماری از شاخصهای مفید و کلی را برای سیاست تکنولوژی فراهم کنند. یکی از این عناصر سرمایه انسانی است. نقش سرمایه گذاری در نیروی انسانی به عنوان عامل تعیین کننده انتشار تکنولوژی است. هر چه نیروی کار آموزش بهتری دیده باشد ظرفیت آن برای سازگاری با فنون پیچیده نوین بیشتر خواهد بود. همچنین به نظر میرسد که سطوح عالیتر آموزش نیز هم در سراسر صنعت و هم در گستره جامعه فعال این ظرفیت را گستردهتر میسازد

5 55 عوامل مؤثر بر موفقیت پروژه های انتقال فناوری در صنایع حمل و نقل ریلی ایران )ارگاس 9933(. مرور ادبیات و سوابق انتقال تکنولوژی از اهمیت آموزش سخن میگوید زیرا با وجود نیروهای متخصص و آموزش دیده است که تکنولوژی توسعه و انتشار مییابد. بنابراین در این قسمت سعی بر آن است تا با شناسایی عوامل تأثیرگذار بر دورههای آموزشی که از سوی انتقال دهنده برگزار میشود از کیفیت و اثربخشی آموزشها اطمینان حاصل نمود. عواملی همچون تحصیالت افراد وجود متخصصان بینالمللی جهت آموزش افراد نحوه آموزشها و میزان آموزشها و برنامههای آموزشی مستمر و هدفدار در اثربخشی آموزشها تأثیرگذارند. توجه بهاین عوامل میتواند موفقیت انتقال تکنولوژی را تضمین نماید. تقسیم کار و مسئولیتها در سازمان دریافت کننده تکنولوژی اگر سازمان را به عنوان مجموعهای از افرادی که برای تحقق اهداف معینی همکاری میکنند تعریف کنیم باید برای دستیابی بهاین اهداف میان افراد یک تقسیم کار صورت گیرد و هر زیرمجموعه جزیی از یک فعالیت را انجام دهند. این تقسیم کار موجب میگردد که چندگانگی به وجود آید یعنی هر کدام از افراد هدف خاصی را دنبال کنند. پس الزم است برای ایجاد یکپارچگی و تلفیق اهداف میان کارهای تقسیم شده یک هماهنگی به وجود آید تا همه فعالیتهای مجزا در جهت دستیابی به هدف کلی سوق داده شوند. ساختار سازمانی این هماهنگی را ایجاد کرده و جایگاه هر یک از افراد را در سازمان مشخص میکند. به عبارت دیگر ساختار سازمانی بین کلیه فعالیتها و اهداف هماهنگی ایجاد میکند و یک نظم را جهت دستیابی به اهداف سازمانی به وجود میآورد. همچنین معین میکند که چه کسی باید در کجا قرار گیرد با چه کسانی ارتباط برقرار کند و از چه رویهها و روش هایی پیروی نماید تا سازمان به اهدافی که دارد دست یابد. در واقع هدف از ساختار ایجاد یک الگوی منظم ارتباطات برای دستیابی به اهداف سازمانی است. بنابراین ساختار سازمانی به عنوان عاملی که دانش را به یک فرآورده تبدیل میکند مهم است. هر فردی در سازمان نقش مهمی را ایفا میکند و از آن جا کهاین افراد با یکدیگر در ارتباط میباشند وظایف آنها در سازمان از یکدیگر تأثیر میپذیرد در نتیجه ساختار سازمانی تحت تأثیر این ارتباطات قرار میگیرد. در تحقیقات وندن بوش و همکاران )9111( مشخص شد که ساختار سازمانی متناسب با تکنولوژی بر دانش قبلی و ظرفیت جذب سازمان تأثیر میگذارد. ساختار بخشی وظیفهای و ماتریسی نیاز به تغییراتی دارند تا از ناکارآمدی ظرفیت جذب پیشگیری کنند. حرکت از ساختار وظیفهای به ماتریسی و از وظیفهای به شکل نوآورانه در افزایش ظرفیت جذب تکنولوژی شرکت مفید بوده است )محمد نور 2191 (. اگر دانش را فرایندی به صورت شناسایی دانش جدید همانندسازی دانش جدید انتقال دانش جدید و گسترش دانش جدید تعریف کنیم این فرایند در ساختار سازمانی منعکس میشود. الزمه جریان اطالعات و دانش در سازمان وجود یک سازمان توانمند و پویا است. کارکنان سازمانهای پویا و دینامیک از حس همکاری و مشارکت باالیی برخوردارند و همین امر موجب پیداش محیط و شرایط مطلوب سازمانی خواهد شد. سازمان هایی که توانمندیهای پویا و دینامیک دارند. اغلب دارای ساختار سازمانی افقی )مسطح( میباشند. از طرفی رسمیت باال خالقیت را تضعیف میکند و استقبال کارکنان از تکنولوژیهای جدید را دچار مشکل میسازد. در نتیجه میزان تعهد کارکنان کاهش مییابد و پذیرش تکنولوژی دشوار میشود. همچنین ساختار سازمانی شرکتها باید قادر باشد ظرفیت جذب و تمام تکنولوژی منتقل شده را پشتیبانی نماید. شایان ذکر است که محیط سازمانی موجب تسهیل جریان اطالعات میشود. به عبارتی دیگر در سازمان هایی که رسمیت پایین و سلسله مراتب کمتری دارند یادگیری بیشتری اتفاق میافتد. از طرفی یافتههای زوالنسکی نشان داد که تقسیم کار و مسئولیتها در سازمان نیز بر یادگیری گروهها تأثیر میگذارد. به عالوه تقسیم کار و مسئولیتها در سازمان نیز یکی از مؤلفههای تأثیرگذار بر موفقیت انتقال تکنولوژی است. شاهد این مطلب آن است که لشکری در تحقیق خود به عواملی مانند توجه مدیریت به مشارکت کارکنان میزان مطلوبیت جو سازمانی تحقیق و توسعه و غیره در موفقیت انتقال تکنولوژی اشاره مینماید )لشکری 9931(. شرایط و محیط کاری نامناسب به مرور به بیگانگی و جدایی روانی کارکنان از شغل و سازمان متبوع آنها شده و سرانجام به کارکنانی بی تفاوت تبدیل میشوند. ابهامات شغلی مسئولیت افراد را برای انجام دادن یک فعالیت معین دچار اغتشاش میکند و باعث میشود آنها احساس کنند کهاین دیگران هستند که کار آنها را انجام میدهند و این شغل به فرد دیگری تعلق دارد. ابهاماتی از این نوع اغلب بهایجاد نگرش نامطلوب نسبت به سازمان همکاران و سرانجام خود

6 فصلنامه نوآوری و ارزش آفرینی سال اول شماره 9 پاییز و زمستان فرد منجر میشود و در نهایت جذب تکنولوژی وارداتی را تهدید مینماید )رولینسون و همکاران 9111(. هنگامی که کارکنان سازمان به وظایف خود آگاه باشند و جایگاه هر یک از افراد در سازمان مشخص باشد کمتر به ترک شغل خویش میاندیشند و رضایت بیشتری از سازمان خواهند داشت. رضایتمندی افراد از سازمان یکی از علل موفقیت پروژههای انتقال تکنولوژی به شمار میآید زیرا افرادی که در یک سازمان جذب میشوند. پس از گذراندن دورههای آموزشی و صرف هزینههای هنگفت به افرادی ماهر و زبده تبدیل میشوند و در واقع جزئی از سرمایههای سازمان محسوب میگردند. با وجود این اگر این افراد از شغل و یا جایگاه خود در سازمان رضایت نداشته باشند و جو سازمان مطلوب نباشد به راحتی سازمان را ترک خواهند گفت و سرمایههای عظیم سازمان )دانش و تخصص به وجود آمده در افراد( را همراه خویش خواهند برد. در چنین وضعی سازمان با مشکالت عدیدهای روبرو خواهد گردید )طهماسبی 9919(. از مرور ادبیات و سوابق تحقیق میتوان دریافت که تقسیم کار و مسئولیتها در سازمان از اهمیت ویژهای برخوردار است. به ویژه هنگامی که تکنولوژی جدیدی وارد سازمان میشود تقسیم کار طراحی شغل و ساختار سازمانی متناسب با تکنولوژی از الزامات این پروژهها است. عواملی که از ادبیات تحقیق استنباط میشود تعیین دقیق مسئولیتها و شرح وظایف افراد مرتبط با پروژه انتقال تکنولوژی است تا افراد از جایگاه خویش در سازمان مطلع باشند و ابهامات راجع به مسئولیتهای هر یک از کارکنان درگیر در پروژه انتقال تکنولوژی برطرف گشته و جو سازمانی مطلوبی ایجاد گردد. همچنین ایجاد تغییرات در ساختار سازمانی جهت تحقق اهداف سازمانی ضروری است. در واقع سازمان دریافت کننده تکنولوژی میتواند با ایجاد واحدهای تحقیق و توسعه واحد انتقال تکنولوژی واحد آموزش و غیره و تعیین وظایف تمامی واحدها به موفقیت بزرگی دست یابد. روش شناسی در این تحقیق دو نوع متغیر مستقل و وابسته مورد مطالعه قرار گرفته است. متغیرهای مستقل عوامل تأثیرگذار بر موفقیت فرایند انتقال تکنولوژی پروژههای ریلی شامل ظرفیت جذب زیرساخت مناسب سخت افزاری و نرم افزاری تکنولوژی آموزش و مهارت نیروی انسانی و تقسیم کار و مسئولیتها است و موفقیت فرایند انتقال تکنولوژی در صنعت حمل و نقل ریلی به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است. این متغیرها به سؤاالتی تبدیل شده و در قالب پرسشنامه در اختیار کارشناسان و متخصصان درگیر در این پروژهها قرار گرفت. پرسشنامه حاوی 21 سؤال و 5 گزینه برای هر کدام است. مقیاس در نظر گرفته شده لیکرت بوده و از گزینههای خیلی کم کم متوسط زیاد و خیلی زیاد جهت اندازه گیری دادهها استفاده شده است. با مطالعه کتب و مقاالت و پس از مصاحبه با کارشناسان و متخصصان سؤاالت پرسشنامه استخراج و بین متخصصین توزیع شد تا اشکاالت ساختاری آن مرتفع شود. همچنین نظرات اساتید در خصوص میزان موافقت با شاخصها اخذ شده و اصالحات الزم برای برآورده ساختن روایی محتوا انجام شد تا در نهایت روایی پرسشنامه مورد تأیید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب Split-Half بررسی شد. این مقدار برای کلیه سؤاالت برابر با بوده که 1/111 نشان از پایایی بسیار خوب و باالی پرسشنامه تدوین شده است. برای پوشش بعد نظری تحقیق از مطالعات کتابخانهای و جهت تنظیم پرسشنامه و مصاحبه از روش میدانی استفاده شده است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و پیمایشی با روش توصیفی است. جامعه آماری این پژوهش پروژههای انتقال تکنولوژی صورت گرفته در صنایع تولیدی وسایل حمل و نقل ریلی است که تعداد آنها 23 عدد است. اطالعات و سوابق این پروژهها از مجموعه کارشناسان و متخصصان مرتبط با پروژهها از طریق پرسشنامه سؤال شده است. در این پژوهش از نمونههای در دسترس استفاده شده است بدین ترتیب که کلیه پاسخگویان حداقل در یک پروژه انتقال تکنولوژی شرکت داشته اند. پرسشنامه تنظیم شده در بین 53 نفر از کارشناسان و متخصصان ذیصالح و در دسترس در 1 واحد تولیدی- صنعتی توزیع شد و از این میان 41 پرسشنامه پاسخ داده شده دریافت گردید. برای ارزیابی و تحلیل دادهها از آمار توصیفی و استنباطی که در این پژوهش شامل آمار ناپارامتری است استفاده شده است. برای توصیف متغیرهای میزان تحصیالت تجربه کاری سابقه حضور در پروژههای انتقال تکنولوژی از آمار توصیفی و برای رد یا تأیید فرضیههای مطرح شده در تحقیق از آزمون نسبت کای اسکوئر و برای رتبه بندی دادهها از آزمون فریدمن استفاده شده است. نتایج و تحلیل یافتههای آماری تحقیق پس از جمع آوری و تحلیل پرسشنامهها نتایج آمار توصیفی بدین صورت بوده است که درصد فراوانی پاسخگویانی که

7 53 عوامل مؤثر بر موفقیت پروژه های انتقال فناوری در صنایع حمل و نقل ریلی ایران دارای تحصیالت فوق دیپلم لیسانس فوق لیسانس و دکترا میباشند به ترتیب 91 62/5 2/5 و 5 درصد بوده است. 52/5 درصد پاسخگویان دارای تجربه کاری کمتر یا مساوی 91 سال بوده اند 92/5 درصد دارای تجربه کاری بین 99 تا 21 سال و مابقی تجربهای بیش از 21 سال دارند. در این پژوهش سابقه حضور پاسخ دهندگان در پروژههای انتقال تکنولوژی به شرح زیر است: 32/5 درصد از افراد دارای سابقه کمتر و یا مساوی 5 سال 93/5 درصد از افراد دارای سابقه بین 5 تا 91 سال و 91 درصد از افراد دارای سابقهای بیشتر از 91 سال بوده اند. در این قسمت از تحقیق ابتدا فرضیههای زیر مورد آزمون و تجزیه و تحلیل قرار میگیرند و نتایج آن ارائه میگردد و در نهایت به سؤال اصلی تحقیق پاسخ داده میشود. 9.ظرفیت جذب مناسب تکنولوژی در صنعت حمل و نقل ریلی ایران موجب موفقیت فرایند انتقال تکنولوژی بوده است. 2.زیرساخت سخت افزاری و نرم افزاری مناسب تکنولوژی در صنعت حمل و نقل ریلی ایران موجب موفقیت فرایند انتقال تکنولوژی بوده است. 9.آموزش مناسب نیروی انسانی و ایجاد مهارت الزم موجب موفقیت فرایند انتقال تکنولوژی در صنعت حمل و نقل ریلی ایران بوده است. 4.تقسیم کار و مسئولیتها در تیم دریافت کننده تکنولوژی شرایط مناسبی را برای موفقیت فرایند انتقال تکنولوژی در صنعت حمل و نقل ریلی ایران فراهم نموده است. جهت تأیید یا رد فرضیههای فوق از آزمون نسبت کای اسکوئر استفاده شده و نتایج حاصل به صورت خالصه در جدول )9( آورده شده است. الزم به ذکر است که مالک قضاوت در این آزمونها مقدار p-value بوده است که چنانچهاین مقدار از آلفای 1/15 کوچکتر باشد تصمیم بر رد فرضیه صفر و تأیید فرضیه مقابل با اطمینان 15 درصد گرفته شده است. پس از پاسخگویی به فرضیههای فوق سؤال اصلی تحقیق پاسخ داده میشود: آیا پروژههای انتقال تکنولوژی در این صنعت موفق بوده است برای پاسخ بهاین فرضیه از 91 سؤال استفاده گردید و پس از ورود اطالعات در نرم افزار و تحلیل آنها نتایج به صورت جدول )2( حاصل شد: H 0 )فرضیه صفر(: پروژههای انتقال تکنولوژی در صنعت حمل و نقل ریلی ایران موفق نبوده است. تصمیم گیری: با توجه به سؤاالت مطرح شده در این قسمت از تحقیق و با توجه به کوچکتر بودن مقدار p-value از =α 1015 تصمیم بر رد فرضیه صفر گرفته شد و فرضیه مقابل با اطمینان 15 درصد پذیرفته میشود. یعنی صنایع حمل و نقل ریلی ایران در زمینه انتقال تکنولوژی به صورت نسبتا موفقی عمل نموده اند. پس از آزمون فرضیات و مشخص شدن نتایج سعی محقق بر آن است تا با رتبه بندی شاخصها و مطالعه ادبیات موضوع به ارائه راهکارهای مورد نیاز در این زمینه بپردازد تا فرایند انتقال تکنولوژی در صنعت حمل و نقل ریلی بهبود یابد. رتبه بندی متغیرها و شاخصها در این بخش مقاله به رتبه بندی متغیرها و شاخصهای آنها پرداخته و رتبه هر یک به اختصار در جداولی جداگانه آورده میشود. شایان ذکر است که برای رتبه بندی دادهها از جدول 1: نتایج آزمون نسبت کای اسکوئر برای فرضیههای تحقیق )محقق ساخته( فرضیههای تحقیق ظرفیت جذب مناسب تکنولوژی در صنعت حمل و نقل ریلی ایران موجب موفقیت فرایند انتقال تکنولوژی بوده است. زیرساخت سخت افزاری و نرم افزاری مناسب تکنولوژی در صنعت حمل و نقل ریلی ایران موجب موفقیت فرایند انتقال تکنولوژی بوده است. آموزش مناسب نیروی انسانی و ایجاد مهارت الزم موجب موفقیت فرایند انتقال تکنولوژی در صنعت حمل و نقل ریلی ایران بوده است. تقسیم کار و مسئولیتها در تیم دریافت کننده تکنولوژی شرایط مناسبی را برای موفقیت فرایند انتقال تکنولوژی در صنعت حمل و نقل ریلی فراهم نموده است. نسبت کای اسکوئر p- value 1/1119 1/1119 1/511 1/145 96/434 96/939 9/123 6/211 نتیجه گیری فرضیه تأیید شده است. در ضمن اغلب پاسخگویان در این زمینه معتقدند که به مولفههای ظرفیت جذب تکنولوژی توجه زیادی شده است. فرضیه تأیید شده است پاسخگویان اظهار داشته اند که به زیرساخت سخت افزاری زیادی نموده اند. * 1 H )فرضیه مقابل(: پروژههای انتقال تکنولوژی در صنعت حمل و نقل ریلی ایران موفق بوده است. و نرم افزاری تکنولوژی توجه فرضیه رد شده است اکثر پاسخگویان معتقدند که آموزشها از کارایی الزم برخوردار نبوده است. فرضیه تأیید شده است اغلب پاسخگویان اظهار داشته اند که به تقسیم کار و مسئولیتها در تیم دریافت کننده تکنولوژی توجه زیادی نموده اند.

8 فصلنامه نوآوری و ارزش آفرینی سال اول شماره 9 پاییز و زمستان جدول 2: نتایج آزمون نسبت کای اسکوئر برای موفقیت پروژههای انتقال تکنولوژی )محقق ساخته( آماره آزمون نسبت کای اسکوئر درجه آزادی p-value متخصصان و کارشناسان درباره میزان توجه آنها به عوامل تأثیرگذار سؤال شد و پس از جمع آوری و رتبه بندی دادهها با آزمون فریدمن نتایج زیر حاصل گردید: رتبه بندی متغیرهای تحقیق متخصصان و کارشناسان صنعت حمل و نقل ریلی به مؤلفه زیرساخت سخت افزاری و نرم افزاری تکنولوژی دریافتی بیشتر از مؤلفههای دیگر اهمیت داده اند و این متغیر رتبه اول را بین سایر متغیرها کسب نموده است. متغیرهای ظرفیت جذب تکنولوژی تقسیم کار و مسئولیتها و آموزش نیروی انسانی به ترتیب رتبههای 2 و 9 و 4 را به دست آورده اند. نتایج این رتبهبندی در جدول )9( آورده شده است. رتبه بندی شاخصهای ظرفیت جذب تکنولوژی در این قسمت بین شاخصهای ظرفیت جذب تکنولوژی آزمون فریدمن انجام شد تا رتبه هر یک از شاخصهای ظرفیت جذب تکنولوژی تعیین گردد و بدین ترتیب مشخص 94/ /119 شود که کارشناسان به کدام عامل توجه کمتری نموده اند. این نتایج در جدول زیر ارائه شده است. نتایج جدول )4( حاکی از آن است که صنعت حمل و نقل ریلی ایران از ظرفیت جذب مناسبی برخوردار است و در این میان به استخدام افراد ماهر بیشتر از عاملهای دیگر اهمیت داده است اما مساعدت و همکاری انتقال دهنده کمتر مورد توجه بوده است. رتبه بندی شاخصهای زیرساخت سخت افزاری و نرم افزاری تکنولوژی شاخصهای متغیر زیرساخت سخت افزاری و نرم افزاری تکنولوژی با آزمون فریدمن رتبه بندی شد و نتایج آن در جدول زیر ارائه شده است همانطور که از جدول مشخص است شاخص تدوین پروفایل و مشخصات تأمین کنندگان بیشترین رتبه و قوانین و معافیتهای مالیاتی و استفاده از پارکهای صنعتی کمترین رتبه را کسب نموده است. جدول 3: رتبه بندی متغیرهای تحقیق )محقق ساخته( متغیرها زیرساخت سخت افزاری و نرم افزاری تکنولوژی در صنعت حمل و نقل ریلی ظرفیت جذب تکنولوژی در صنعت حمل و نقل ریلی تقسیم کار و مسئولیتها در تیم دریافت کننده تکنولوژی در صنعت حمل و نقل ریلی آموزش نیروی انسانی در صنعت حمل و نقل ریلی رتبه ها 9/94 2/31 2/42 9/66 جدول 4: رتبه بندی شاخصهای ظرفیت جذب تکنولوژی )محقق ساخته( شاخصهای ظرفیت جذب تکنولوژی توجه به استخدام پرسنل ماهر و جذب به موقع آنها توجه به تحریمها و محدودیتها و روابط سیاسی تاثیر تحویل به موقع مدارک مستندات فنی ( شامل نقشه ها استانداردها و... ) شناسایی اجزاء و مولفههای مورد نیاز تکنولوژی )سخت افزار مهارت ها اطالعات ترکیب سازمانی ) توجه به توانمندیهای دریافت کننده تکنولوژی در طراحی و مهندسی تولیدی و سخت افزاری نیروی انسانی مالی تحقیق و توسعه و رفع شکافهای موجود همکاری انتقال دهنده در تعریف فازها روش اجرا و زمانبندی پروژه و تعیین منابع مورد نیاز رتبه ها 4/41 9/64 9/53 9/59 9/92 2/46

9 51 عوامل مؤثر بر موفقیت پروژه های انتقال فناوری در صنایع حمل و نقل ریلی ایران جدول 5: رتبه بندی شاخصهای زیرساخت سخت افزاری و نرم افزاری تکنولوژی )محقق ساخته( شاخصهای متغیر زیرساخت سخت افزاری و نرم افزاری تکنولوژی توجه به تدوین پروفایل و مشخصات تأمین کنندگان تکنولوژی مورد نظر ارزیابی مقدماتی بازار برای بررسی اندازه پتانسیل و احتمال پذیرش بازار و ترجیحات مشتری ارزیابی فنی برای شناسایی مهارتها و منابع بالقوه مورد نیاز توجه به قوانین و مشوق هایی از قبیل معافیتهای مالیاتی تنظیم تعرفهها و پارکهای صنعتی رتبه ها 2/19 2/6 2/26 2/29 جدول 6: رتبه بندی شاخصهای آموزش نیروی انسانی )محقق ساخته( شاخصهای متغیر آموزش نیروی انسانی توجه به شرایط آموزش دهندگان و آموزش بینندگان توجه به سرفصلهای برنامه آموزشی و جزییات آن فراهم کردن شرایطی برای ادامه آموزش )آموزشهای تخصصی( توجه به برنامه بهبود یافته حق الزحمه و پاداش رتبه ها 9 2/11 2/24 9/16 جدول 7: رتبه بندی شاخصهای تقسیم کار و مسئولیتها )محقق ساخته( شاخصهای متغیر تقسیم کار و مسئولیتها در تیم دریافت کننده تکنولوژی تفاهم روی شرح وظایف هر قسمت برای جلوگیری از تداخل کاری توجه به مستند سازی اطالعات و آموزشهای انجام شده و مکانیسمهای گزارش دهی تعیین دقیق مسئولیتها و شرح وظایف هر یک از کارکنان انجام تغییرات مورد نیاز در ساختار سازمانی و طراحی کار تدوین جدول مسئولیتها و انتشار شرح وظایف رتبه ها 9/44 9/91 2/14 2/12 2/69 رتبه بندی شاخصهای آموزش نیروی انسانی متغیر آموزش نیروی انسانی مانند متغیرهای دیگر با آزمون فریدمن رتبه بندی شد تا رتبه هر یک از شاخصها تعیین گردد. عامل آموزش نیروی انسانی نقش بسزایی در انتقال موفق تکنولوژی دارد زیرا آمورشهای مناسب میتواند نواقص و کمبودهای مراحل قبلی فرایند انتقال تکنولوژی را کاهش دهد از طرفی آموزشهای ناقص نیز میتواند مشکالت فرایند انتقال را تشدید نماید. بنابراین توجه سیاستگذاران و مسئولین درگیر در پروژههای انتقال تکنولوژی به امر آموزش و ایجاد مهارتهای الزم در کارکنان ضروری است. رتبه بندی شاخصهای متغیر تقسیم کار و مسئولیتها در تیم دریافت کننده تکنولوژی در این قسمت نیز سؤاالتی برای متغیر تقسیم کار و مسئولیتها مطرح شد تا بدین وسیله اولویت هر یک از این شاخصها از دیدگاه صاحبنظران مشخص شود. این رتبه در جدول )3( ارائه شده است:عامل تقسیم کار نیز میتواند در موفقیت فرایند انتقال مؤثر باشد و سازمان را در تحقق اهدافش یاری نماید. تقسیم کار و مسئولیتها با ایجاد نظم و هماهنگی در سازمان دریافت کننده تکنولوژی و مشخص نمودن جایگاه افراد موجب ایجاد دانش جدید و گسترش آن در سازمان خواهد شد. بنابراین مدیران قبل از انتقال تکنولوژی بایستی تغییرات مورد نیاز را در سازمان ایجاد نمایند تا اهداف انتقال تکنولوژی و اهداف سازمان در یک راستا قرار گیرند. نتیجه گیری نتایج حاصل از آزمون فرضیهها نشان داد که شرکتهای تولید کننده وسایط حمل و نقل ریلی از لحاظ "وجود زیرساخت سخت افزاری و نرم افزاری تکنولوژی" و "وجود ظرفیت جذب تکنولوژی" در وضعیت نسبتا مناسبی قرار دارند. همچنین این شرکتها در "زمینه تقسیم کار و مسئولیتها بین کارکنان در سازمان خویش" مشکالت جدی ندارند اما در" امر آموزش کارکنان و ایجاد مهارتهای الزم برای انتقال تکنولوژی" دچار ضعف بوده و دورههای آموزشی برگزار شده از سوی انتقال دهنده اثربخش نبوده است. زیرا این آموزشها بدون در نظر گرفتن شرایط آمورش بینندگان برنامه ریزی شده است. همچنین آموزش هایی که میتواند دریافت کننده تکنولوژی را در تولید داخلی و بومی سازی تکنولوژی یاری نماید و توانمندی

10 فصلنامه نوآوری و ارزش آفرینی سال اول شماره 9 پاییز و زمستان طراحی و توسعه محصول را توسط کارشناسان و متخصصان 2. افزایش دهد کامل نبوده است. در ادامه راهکارهای پیشنهادی زیر جهت نوآوری و ارزش آفرینی در فرایند انتقال تکنولوژی و موفقیت بیشتر در صنعت مورد مطالعه ارائه میشود. انتخاب انتقال دهندگانی با طرح آموزشی بهتر و تجربه کافی در زمینه انتقال تکنولوژی مورد نظر: در مراحل اولیه فرایند انتقال تکنولوژی انتخاب انتقال دهنده مناسب نقش مهمی در انتقال موفق ایفا مینماید. در این قسمت بایستی کارشناسان به طرحهای آموزشی انتقال دهندگان توجه ویژهای نمایند زیرا در این طرح ها درصد داخلی سازی تکنولوژی منتخب میزان آموزش ها سرفصلهای آموزش زمان آموزش ها تعداد افراد مورد نیاز و تخصص مرتبط با آنها مشخص میشود. توجه بهاین مطلب موجب میگردد که انتقال دهنده بهتری انتخاب شود تا اهداف داخلی سازی تکنولوژی و توسعه صنعت حمل و نقل ریلی محقق گردد. فراهم کردن شرایط برای ادامه آموزشهای تخصصی: دریافت کننده تکنولوژی باید شرایطی را برای ادامه آموزشهای تخصصی مهیا نماید تا چنانچه پس از ارزیابی آموزش ها کم و کاستی در آموزشهای قبلی مشاهده شد با امکان آموزشهای مجدد نواقص احتمالی تکمیل گردد. توجه به شرایط آموزش دهندگان و آموزش بینندگان: تناسب نیروهای آموزشی با نوع آموزشها از عوامل تاثیرگذار بر اثربخشی این دورهها میباشد از طرفی در آموزش هایی که از سوی انتقال دهنده برگزار میگردد بایستی از مدرسانی استفاده شود که دارای تخصصهای مرتبط با نوع آموزش باشند تا قادر به انتقال مفاهیم دانش و تکنیکهای تولید محصول باشند. مستندسازی آموزش ها: الزام کارکنان به مستندسازی آموزشها و ارائه گزارشهای متعدد از فرایند تولید محصول از دیگر پیشنهادات است: زیرا عدم مستندسازی آموزشها موجب اتالف زمان و سرمایه سازمان میگردد زیرا کارکنانی که سازمان را ترک مینمایند دانش ضمنی عظیمی را با خود میبرند چنانچهاین آموزشها مکتوب نشده باشد سازمان در بهره برداری از آموزشها با مشکالت مواجه خواهد شد. منابع 9. ارگاس هنری )9933( سیاستهای کالن تکنولوژی و نظامهای پژوهشی- آموزشی در کشورهای عمده صنعتی ترجمه: تقوی گیالنی مهرداد و ملکی فر عقیل انتشارات مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی. باقرزاده مجید مفتاحی جالل )9911( بررسی عوامل مؤثر بر موفقیت انتقال تکنولوژی صنایع کمپرسور اسکرو در شرکتهای ایرانی فراسوی مدیریت شماره خمسه عباس آزادی آزاده )9911( ارزیابی میزان موفقیت فرایند انتقال تکنولوژی و تعیین بهترین روش انتقال تکنولوژی با مدل AHP مطالعه موردی صنایع آذر آب فصلنامه تخصصی پارکها و مراکز رشد شماره صولتی ترانه )9932( بررسی انتقال تکنولوژی در ایران پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه عالمه طباطبایی. 5. طهماسبی سوسن )9919( بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر انتقال تکنولوژی در صنعت خودرو پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه عالمه طباطبایی. 6. عسگریان مصطفی )9931( مدیریت نیروی انسانی انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تربیت معلم چاپ دوم. 3. لشکری معصومه )9931( بررسی جامعهشناختی انتقال تکنولوژی در قزوین: مطالعه موردی در واحد صنعتی پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس..1 مهدی زاده محمود حیدری قره باغ هادی میرزایی یاسر )9911( شناسایی عوامل مؤثر بر انتقال فناوری فصلنامه تخصصی پارکها و مراکز رشد شماره Archibugi, D. Coco A. (2003) A New Indicator of Technological Capabilities for Developed and Developing Countries (Arco) London School of Economics and Political Science, UK, Universities Catholique de LouvainlaNeuve, Belgium, Printed in Great Britain, World Development, Vol. 32, No Kaykusuz, H. Oner, M.A. & Çelikyürek, O.T. )2003) A Methodology for Analyzing and Measuring the Success of International Technology Transfer (ITT) in Defense Joint Italian National Research Council, CNR, Rome, Italy, Rome, Bank of Italy. 11. Mohammadnoor, S. (2010) The Moderating Effect Of Organizational Structure And Quality Practices On Absortive Capacity Technology Compability And Technology Transfer Relationship, Doctor Of Philosophy University UTARA Malaysia January. 12. Omar, R. Takim, R. Abdul, H. & Nawawi (2011) The Concept of Absorptive Capacity in Technology Transfer (TT) Projects International Conference on Intelligent Building and Management Proc. of CSIT, IACSIT Press, Singapore, Vol Rollinson, A.D. Broadfield, & Edwards, D.J. (1998) Organizational Behavior and Analysis Harlow: Addison-Wesley. 14. Samli, A.C. (1985) Technology Transfer Quorum Books, University of Bradford, UK. 15. Van-den-Bosch, F.A.J. Volberda, H.W. & de-boer, M. (1999) Coevolution of Firm Absorptive Capacity and Knowledge Environment: Organizational Forms and Combinative Capabilities Organization Science, Vol. 10, No. 5.